U ciucciu

E chilli tempi un si potie campare,
senza nu ciucciu e senza na crapuzza,
oje un si sente mancu chjù rajjare,
rispìri sulu er a benzina a puzza.

Mmastu, capizza, ferri e petturale,
u n’ ere mancu nu grande spisatu,
e senza partafojju ntru cosciale,
tre vote all’annu tu l’avíe ferratu.

Carduni, pajja e fenu si mangiave,
er appuzzave all’acqua er u viveru,
ntru sterru lordu si vurjuliave,
u serbatoju u n’ere mai a zeru.

Quantu pacenza avijinu ss’animali,
rituni, sarme e lignu e sacchi e ranu,
ppè trempe, cozzi, voschi e ppè cugnali,
a nullu pizzu c’ere mai luntanu.

Quann’alla stalla tu a matina jije,
u lu trovave mai addormisciutu,
né cavuru e né friddu li facije,
u n’ere mai stancatu, né ncrisciutu!

U jije pijave ppè ci jire fore,
u mmastu e la capizza li mintije,
jije aracquave all’ortu e pimmarore,
raru chin’oje prestu si rispije!

A comu i tempi muni si su misi,
u jurnu ntra nu lettu ammunzellati,
né janu a ligne e né alli majisi,
i giovanotti e oje emancipati!

Quantu litama tu c’ha carrijatu,
quann’a zappare a vigna tu si jutu,
e quantu sarme e lingne l’ha ncollatu,
tre pampine e nnijanu ha cojjutu.

A cavuci ntra trippa l’ha pijatu,
funnu ntre costarizze l’ha pungiutu,
pensennu c’a si fosse zillicatu,
inveci illu nterra t’ha sbattutu!

Na crapa arreti u ciucciu ccù lu cane,
a na menzina a gaccia e lu zzappunu,
a natra u varrilicchju e lu panaru,
ntra vertula na truscia ccù lu pane.

Na vota chi tu “I” avije rittu,
a caminare illu si mintije,
na ricchja arreti e l’atra ppe derittu,
mbrunennu a sira tu ti ricojjije.

Ne carrijave ranu, pajja e fenu,
sacch’ e litama e sarme e lignu ncollu,
chin’è chi tannu ne facije a menu?
Né Mappa, né Cajardu o Bic’e Trollu!

Si “ISCI” tu dicije, illu appuntave,
ere azzolatu e musche e de tavani,
s’ avije na ciuccia a foja, illu rajjave,
vi l’hati già scordatu, oji paisani?!

I tempi oje inveci su cangiati:
u janu mancu a pere all’Acquarella,
fanu nu piritu e su già stancati,
i ciucci l’hanu fatti a mortatella.

Oji ciuccciarellu meju fatigatu,
chi bruttu scarminu eju ntru core sentu,
ppecchì t’hamu tantu maletrattatu?
T’avijimu e avire fattu u monumentu!

Si eju mu nu pullitricchju avisse,
chisà quantu biafa li dunasse!?
Eju com’ a vista e l’occhju m’ u criscisse,
maji cavuci ntra trippa li minasse!

Allu viveru e ra Frischìa jisse,
ntru mis’ e maju già u carusasse,
ntra stalla puru a doccia li facisse,
a lejire er a scrivire u mparasse!

Tratto da: Nicola Chiarelli, U Castellu, Rossano 2006